Από Κον Σαραντόπουλον πρώην Πρόεδρο Συλλόγου Αποφοίτων Βαρβακείου Αθήνα 6 Νοεμβρίου 2000

Προς τον Κ. Μάριο Μπαχά, Πρόεδρο του Συλλόγου Αποφοίτων Βαρβακείου Αξιότιμε κ. Πρόεδρε, Με την ευκαιρία της παρούσης, θα ήθελα και εγώ προσωπικά να ενισχύσω την τόσο δύσκολη προσπάθεια που γίνεται για την επαναφορά των παλαιών προτύπων σχολείων, το θεσμό για τον οποίον αυτά δημιουργήθηκαν από τους δωρητές και τους εμπνευστές τους. Σχολεία όπως ήταν η Βαρβάκειος Πρότυπος Σχολή, η Αναργύριος Σχολή στις Σπέτσες, το Πειραματικό Γυμνάσιο Αθηνών, και άλλες. Είναι γνωστό ότι αυτά τα σχολεία προσέφεραν, χωρίς καμία ιδιαίτερη οικονομική δαπάνη την καλύτερη παιδεία που είχε ποτέ η Ελλάδα, με αποτέλεσμα να έχουν αποφοίτους λαμπρούς σημερινούς επιστήμονες, πολιτικούς, επιχειρηματιές. Το σύστημα αυτό στηριζόταν σε δύο βασικές αρχές: Πρώτον η εισαγωγή των μαθητών γινόταν με διαφανείς διαδικασίες και σκληρό ανταγωνισμό κατόπιν δημοσίων εξετάσεων. Τα παιδιά αυτά προήρχοντο από όλη την επικράτεια. Από χίλιους μαθητές, στην αρχή υπήρχε χώρος μόνο για ογδόντα. Αργότερα όταν δημιουργήθηκαν περισσότερες θέσεις οι μαθητές έγιναν 120 και 160 και έτσι δημιουργήθηκαν 4 τμήματα των σαράντα μαθητών. ‘Ετσι, είχαμε τους καλύτερους μαθητές, αποφοίτους του Γυμνασίου. Ολο αυτά βέβαια αφορούν το Βαρβάκειο, αλλά από όσο γνωρίζω κάτι ανάλογο ίσχυε και για τα άλλα σχολεία αυτής της κατηγορίας. Δεύτερον οι καθηγητές, οι οποίοι ήταν επίσης δημόσιοι υπάλληλοι, ήταν οι καλύτεροι στον κλάδο, γιατί για να διδάξουν στα πρότυπα σχολεία έπρεπε να παρακολουθήσουν το διδασκαλείο μέσης εκπαίδευσης και να περάσουν από δύσκολες εξετάσεις. Γνωστά είναι τα ονόματα καθηγητών όπως οι Τόγκας, Αδαμόπουλος, Πασάς στα μαθηματικά, Μάζης στην Φυσική, Λιόσης στην Χημεία και τόσοι άλλοι που δεν ενθυμούμαι και οι οποίοι πραγματικά διακρίθηκαν. Μα δεν ήταν μόνο αυτά τα μαθήματα στα οποία υπήρχαν διακεκριμένοι καθηγητές. Σε όλα τα μαθήματα τα...

Νους Υγειής εν σώματι υγιεί

Δημήτρης Στεφάνου – Σωτήρης Ζησόπουλος Τι μας μαθαίνανε στο Βαρβάκειο εκτός από το να γίνουμε καλοί επιστήμονες ; Νους υγειής εν σώματι υγειεί. Με αυτό το μότο οι γυμναστές του Βαρβακείου δεν αρκούντο μόνο στο μάθημα της γυμναστικής αλλά παρότρυναν τους μαθητές να ασχοληθούν και με τον αθλητισμό. Ο Γεώργιος Δροσίνης αναφέρει ότι επειδή η αυλή στο κτίριο της οδού Αθηνάς δεν ήταν επαρκής οι μαθητές γυμνάζονταν στο Πεδίο του Αρεως, που τότε ήταν τόπος ασκήσεων για τους μαθητές της Σχολής Ευελπίδων, και έτσι είχαν χώρο για να ασχοληθούν και με αγωνίσματα στίβου. Οι επιδόσεις των μαθητών-αθλητών άγγιζαν τα όρια των μεγάλων αθλητών. Προπολεμικά, στους πανσχολικούς αγώνες, η ομάδα στίβου του Βαρβακείου κέρδισε το άγαλμα της Νίκης που ήταν το μεγάλο έπαθλο στο αγώνισμα του «τριαγμού». Ο Τριαγμός ήταν ένα σύνθετο αγώνισμα που αποτελείτο από μία κούρσα δρόμου 60 μέτρων, ρίψη εφηβικού λίθου και άλμα σε ύψος με κατ’ ευθεία φορά χωρίς στροφή του κορμού. Τα τρία αυτά αγωνίσματα είχαν ένα ωρισμένο ελάχιστο όριο επιδόσεων το καθένα που έπρεπε να το πετύχουν όλοι ανεξαρτήτως οι μαθητές της σχολικής ομάδας. Η σχολική ομάδα που θα πρώτευε επί τρία συνεχή χρόνια στο αγώνισμα του Τριαγμού έπαιρνε το έπαθλο. Το άγαλμα της Νίκης μαζί με τα άλλα έπαθλα των μαθητών από ατομικά αγωνίσματα κοσμούσαν την μεγάλη αίθουσα του σχολείου στην οδό Αθηνάς και που δυστυχώς χάθηκαν στην πυρκαγιά κατά τα Δεκεμβριανά. Μεταπολεμικά οι εξαίρετοι γυμναστές του Βαρβακείου Ευστρ. Μουζάλας, Νικ. Κοναξής και Γρηγ. Σταμούλης παρ’ όλη την έλλειψη προαυλίου στο κτίριο της Κωλέττη για το μάθημα της γυμναστικής και χώρου για άθληση των μαθητών, κατάφεραν να συγκροτήσουν αξιόλογες ομάδες στίβου, βόλλεϋ και...

Σχετικά με το Βαρβάκειο

Θεώδορος Πάγκαλος τέως Υπουργός Πολιτισμού Τα σχολικά χρόνια στο Βαρβάκειο έχουν καταγραφεί πολύ έντονα στην μνήμη μου. Θυμάμαι το σχολείο μέσα από την ιδιαίτερη σχέση που αναπτύξαμε με το Γυμνάσιο.Κάθε φορά που συναντιέται η τάξη του ’56 το ρολόι γυρνάει πίσω 20, 30, 40 χρόνια, όσα χρειάζεται για να βρεθούμε στο Γυμνάσιο. Βέβαια αυτό έχει και τις παρενέργειές του καμιά φορά. Σε κάθε συνάντηση τα αστεία και τα χονδρά ανέκδοτα ενοχλούν τα διπλανά τραπέζια. Όσοι έχουν την ατυχία να βρίσκονται στην ίδια αίθουσα βλέπουν με κατάπληξη Υπουργούς, Προέδρους Ανωτάτων Δικαστηρίων, Αρεοπαγίτες και διακεκριμένα πρόσωπα του δημοσίου βίου να συμπεριφέρονται σαν σχολιαρόπαιδα. Σε κάθε συνάντηση αναβιώνει η σχολική ατμόσφαιρα. Στο σχολείο ο ανταγωνισμός ήταν αμείλικτος, ο όγκος δουλειάς συντριπτικός, κορίτσια ούτε δείγμα, ελάχιστες οι ώρες ανάπαυλας. Αναπτύχθηκαν όμως δυνατές φιλίες. Κυρίως μάθαμε καλά ελληνικά. Το Βαρβάκειο δεν μπορεί να γίνει όπως ήταν παλαιότερα. Κυρίως διότι τώρα είναι μικτό και μια μικτή κοινωνία έχει άλλους κανόνες. Το Βαρβάκειο δεν ήταν ποτέ σχολείο “αριστοκρατικό” που στηρίζεται στην καταγωγή ή στο χρήμα. Ίσως να ήταν ένα σχολείο “ελίτ” του πνεύματος, δηλαδή της ευφυΐας και της προσπάθειας. Ζήσαμε δύσκολες εποχές οι οποίες μας χάρισαν όμορφες στιγμές και μας έδωσαν πολλά εφόδια για να συνεχίσουμε. Εύχομαι και οι επόμενες γενιές των Βαρβακειόπαιδων να αναπτύξουν την ιδιαίτερη σχέση που ως μαθητές είχαμε μεταξύ μας, η οποία διατηρήθηκε αναλλοίωτη στο πέρασμα του...

Οι καθηγητές μας στο Βαρβάκειο

Στυλιανός Κολοκοτρώνης Επίτιμος Πρόεδρος Εφετών Απόφοιτος Βαρβακείου Η ζωή είναι μία σειρά από ζωηρές και έντονες παιδικές αναμνήσεις. Οι πιο βαθιές και δυνατές αναμνήσεις είναι αυτές της σχολικής μας ζωής. ‘Οσον αφορά εμάς τους αποφοίτους της Β.Π.Σ. είναι αυτές που περάσαμε στο Ιστορικό Σχολείο του Εθνικού Ευεργέτη μας Ι. Βαρβάκη. ‘Οσα χρόνια και αν έχουν περάσει από τότε που εγκαταλείψαμε τα μαθητικά θρανία της B.Π.Σ, όταν ιδωθούμε οι παλαιοί συμμαθητές, είναι σαν να μη χωρίσαμε ποτέ. Ιδιαίτερα εμείς, που ζήσαμε στη δύσκολη γενιά του πολέμου του 1940, διατηρούμε πικρές αναμνήσεις, γεμάτες πόνο, στερήσεις και δάκρυα. Είναι η περίοδος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που τόσοι συμμαθητές μας χάθηκαν άδικα από το βάρβαρο κατακτητή, που τόσα δεινά έφερε στην πατρίδα μας.   Αναμνήσεις… Μερικές από τις παραπάνω έντονες αναμνήσεις μου στη Β.Π.Σ. ξεχωρίζουν αυτές που αναφέρονται στο ήθος των σεβαστών καθηγητών μας, στη μεγάλη στοργή και το ενδιαφέρον των για όλους τους μαθητές τους. Με συγκίνηση θυμάμαι το συνεργάτη του αυστηρού διευθυντού μας Λεωνίδα Στυρ. Λιώκη, καθηγητή χημείας, σ’ ένα περιστατικό που αφορούσε εμένα και το συμμαθητή μoυ Στ. Ασωνίτη, που είμαστε βοηθοί στο εργαστήριο χημείας. Από λάθος δικό μας και αμέλεια, χωρίς να το θέλουμε, βάλαμε βροντώδη υδράργυρο με μίγμα, που έγινε αιτία να δημιουργηθεί έκρηξη και να σπάσουν τα τζάμια του εργαστηρίου της χημείας που ευρίσκετο στον τελευταίο όροφο του κτηρίου του σχολείου μας. Η πράξη μας αυτή θα είχε ως αποτέλεσμα την αποβολή μας από όλα τα γυμνάσια του κράτους. Σ’ αυτή την αγωνία ο συνεργάτης του αυστηρού και άτεγκτου διευθυντή μας ανέλαβε αυτός την ευθύνη και μας άφησε κατάπληκτους, όταν φιλώντας του τα χέρια μας είπε: «είσθε άριστοι μαθητές...

Πεθαίνοντας στο Βαρβάκειο

Σαμαράκης Αντώνης Συγγραφέας Απόφοιτος Βαρβακείου Γεννήθηκα στην Αθήνα στις 16 Αυγούστου 1919, γωνία Μαιζώνος και Χίου, κάτω από την πλατεία Βάθη, κοντά στο Σταθμό Λαρίσης. Πέθανα για πρώτη φορά στο Βαρβάκειο Γυμνάσιο μεταξύ Αθηνάς, Σοφοκλέους, Σωκράτους στην Κεντρική Αγορά στις 17 Μαρτίου 1933. Θα πεθάνω για δεύτερη, και τελειωτική ελπίζω, θωρώ άγνωστο προς το παρόν πότε και πού. Ας πάρω όμως τα πράγματα με τη σειρά. Δημοτικό πήγαινα στο 12ο στη σημερινή πλατεία Καραϊσκάκη, οδός Δεληγιώργη, όχι μακριά από το Σταθμό Λαρίσης. Ένα εκπληκτικό κτήριο, αυλή τεράστια, λουλούδια, φοίνικες. Διευθυντής ο Γεώργιος Καλασούντας, η κυρία Ελένη και η δεσποινίς Στέλλα δασκάλες. Όλοι λαμπροί, γλυκύτατοι. Τους έχω βαθιά ευγνωμοσύνη. Εξατάξιο το Δημοτικό, εξατάξιο το Γυμνάσιο. Αλλά τελειώνοντας την Τρίτη μου λένε θα φύγεις τώρα, έγινε νέος τύπος σχολείου. Το σχολαρχείο. Είχαν αρχίσει βλέπετε οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, και πού, θα πάω εγώ, ρωτάω. Οδός Ζαΐμη, στα Εξάρχεια, πίσω από το Πολυτεχνείο. Ιδέα δεν είχα πού πέφτουν αυτά. Πήγα τέλος πάντων, με βαριά καρδιά. Ε, δεν έληξε η σχολική χρονιά, καταργείται το σχολαρχεiο, ράβε ξήλωνε.   Στο 2ο Γυμνάσιο… Με στείλανε στο παράρτημα του 2ου Γυμνασίου στην πλατεία Κάvιγγος με Ακαδημίας. Το κεντρικό: ήταν Αχαρνών και Χέιδεν. Το εν λόγω παράρτημα ένα αρχαίο σπίτι, αίθουσες άθλιες, στο βάθος νεροχύτης και κουζίνα, εκεί, καθόμουν εγώ και άλλα 70-80 παιδιά, τα υπόλοιπα στα θραvία, σύνολο 130 τόσα παιδιά. Άντε να παρακολουθήσεις μάθημα. Στα θρανία αντί για δύο, τρεις και τέσσερις και αν ήταν κανένας παχουλούλης έπεφτε κάτω. Ήρθε ένα πρωί η συχωρεμένη η μάvα μου η Αντριάνα να πάρει τους βαθμούς. Αρμόδιος ο φυσικός μας Προβελέγγιος. Της λέει «ο γιος σου, κυρά μου, είναι...

Σκάνδαλο στον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων

Τo έτος 1997 ο Υπουργός Παιδείας με απόφασή του (ΣΤΙ/3401/12.12.1997) ανέθεσε στον Ο.Σ.Κ. τη μελέτη και ανέγερση νέου δημόσιου εκπαιδευτηρίου της Βαρβακείου Σχολής, με συστέγαση του 2ου ΠΕΚ Αθηνών σε έκταση 30.677 Τ.μ. στην Κηφισιά, ιδιοκτησίας του Βαρβακείου Ιδρύματος. Η ίδια Υπουργική Aπόφαση ορίζει ότι η συνολική δαπάνη θα καλυφθεί με συγχρηματοδότηση από τον O.Σ.Κ. και το Βαρβακειο Ίδρυμα. Τo Βαρβάκειο Ίδρυμα είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και διαxειρίζεται την περιουσία του κληροδοτήματος του μεγάλου εθνικού Ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη. Κατά τους πρόσφατους υπολογισμούς του Ο.Σ.Κ το συνολικό έργο δε θα ξεπεράσει τα 4 δισεκατομμύρια δραχμές (ΕΥΡΩ 117.738.811). Επομένως η συμμετοχή σ’ αυτό του Βαρβακείου Ιδρύματος δε θα έπρεπε να ξεπεράσει τα 2 δισεκατομμύρια δραχμές (ΕΥΡΩ 58.869.405).Δεδομένου ότι η έκταση των τριάντα (30) στρεμμάτων στην Κηφησιά, επί της οποίας θα ανεγείρει ο Ο.Σ.Κ. τη νέα Bαρβάκειo Σχολή και τό 2ο ΠEK Αθηνών αξίζει περισσότερο από 10 δισεκατομμύρια δραχμές (ΕΥΡΩ 29.347.029), η από το Βαρβάκειο Ίδρυμα ζητoύμενη συμμετοχή είναι λεόντειος, αφού ο Ο.Σ.Κ. θα συμβάλει με το ποσό των 2 δισεκατομμυρίων δραχμών και το Ίδρυμα με το ποσό των 10+2=”12″ δισεκατομμυρίων δραχμών.   Ζητήματα… α) Πρoxώρησε στην απαλλοτρίωση ενός ολόκληρου σχεδόν οικοδομικού τετραγώνου 2.912 τ.μ στα Πατήσια, που επίσης ανήκει στο Βαρβάκειο Ίδρυμα. Το ποσό που κατέθεσε ο Ο.Σ.Κ. για την παραπάνω έκταση, στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων είναι 668.475.172 δραχμές(1.961.776 ΕΥΡΩ). Το Βαρβάκειο Ίδρυμα, όμως, έχει στη διάθεσή του προσφορές γνωστών κατασκευαστών, που αναβιβάζουν τη συνολική ωφέλεια του ιδρύματος, σε περίπου 7 δισεκατομμύρια δραχμές (20.542.920 ΕΥΡΩ) συν περίπου 1 δισεκατομμύριο δραχ. ετήσια έσοδα (2.943.703 ΕΥΡΩ) από την εμπορική αξιοποίηση της παραπάνω έκτασης. Σημειώνεται ότι οι ανωτέρω προσφορές είναι εν γνώσει του...