Μια ενδιαφέρουσα καταγραφή των αλλαγών που συντελέστηκαν στη Βουδαπέστη τα τελευταία 20 χρόνια πραγματοποιεί ο συμμαθητής μας και μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου, Δημήτρης Τζάνας, στο άρθρο του με τίτλο «Βουδαπέστη: Χθες – Σήμερα – Αύριο» που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «Ο Κόσμος του Επενδυτή», το Σαββάτο Ιουνίου 2007
Βουδαπέστη: Χθες – Σήμερα – Αύριο
Μια πρόσφατη επίσκεψη στη Βουδαπέστη, 17 χρόνια ύστερα από την προηγούμενη το 1990, αποτέλεσε την αφορμή για την καταγραφή μερικών εντυπώσεων στο σημείωμα που ακολουθεί. Κατ΄ αρχάς, το σημαντικό ιστορικό παρελθόν της πόλης στα πλαίσια της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας των Αψβούργων όπως αποτυπώνεται στα εντυπωσιακά κτίρια της πόλης, είναι ίσως το σημαντικότερο στοιχείο που έχει να προβάλλει η πόλη. Δεν είναι υπερβολή αν λεχθεί ότι κάθε γωνιά της πόλης «μιλάει» για το παρελθόν της και παρά το γεγονός ότι έχουν συντηρηθεί επιλεκτικά μόνο τα σημαντικότερα κτίρια, η συνολική εικόνα της πόλης αναδύει μια ανεπανάληπτη γοητεία από την ατμόσφαιρα της εποχής του 19ου αιώνα που διατηρείται στις αρχές του 21ου από κοινού με τα τεχνολογικά και επικοινωνιακά σημερινά επιτεύγματα.
Ωστόσο, η Βουδαπέστη είναι η πρωτεύουσα μιας χώρας ουσιαστικά μεταλλαγμένης σε σχέση με το 1990, οπότε μόλις έληγε η περίοδος που ανήκε στην ομάδα των χωρών του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού, με τις πολλαπλές τραυματικές εμπειρίες πολιτικού και οικονομικού περιεχομένου που επεσσώρευσε. Ήδη, η οικονομία της αγοράς είναι εδραιωμένη στη χώρα και η οικονομία σημειώνει ταχείς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης με τους τομείς του τουρισμού και της βιομηχανίας εμφανώς να ξεχωρίζουν. Η διαδικασία αυτή συνδέθηκε με την πολιτική «ανοικτών θυρών» απέναντι στις πολυεθνικές εταιρείες στα πλαίσια της άσκησης φιλικής πολιτικής για τις επενδύσεις. Σημαντικός αριθμός γνωστών πολυεθνικών διενεργούν παραγωγική διαδικασία στην Ουγγαρία (Νokia, ΑΒΒ, Ericson, ITT, GM, Audi, Suzuki είναι μερικά ενδεικτικά ονόματα), ενώ όλες οι μεγάλες τουριστικές αλυσίδες έχουν ήδη παρουσία στη Βουδαπέστη. Ίσως, όμως, πιο ενδιαφέρον είναι ότι ακόμη και σε χώρους πάρκων και ζωολογικών κήπων διακρίνει κανείς την έντονη παρουσία των πολυεθνικών που έχουν σημεία πώλησης και διαφήμισης των προϊόντων έχοντας προφανώς διενεργήσει συμφωνίες χρηματοδότησης των λειτουργικών αναγκών των χωρών αυτών ως αντάλλαγμα. Επιπλέον, η σύσταση Α.Ε. είναι διαδικασία που ολοκληρώνεται εντός 48ώρου όπως διαβεβαιώνουν Έλληνες επιχειρηματίες που ήδη δραστηριοποιούνται στην Ουγγαρία (όπως ο Όμιλος Ζερίτη, η 3Ε, ο Μαϊλης, η Yalco κ.ο.κ.).
Η χώρα ανήκει ήδη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το αποδεικνύει έμπρακτα τόσο στον επισκέπτη της μέσω της υψηλής ποιότητας υπηρεσιών που προσφέρει (π.χ. ταξί γρήγορα και αξιόπιστα) όσο και στον επενδυτή μέσω της προσφοράς σοβαρών πλεονεκτημάτων από πλευράς κόστους (χαμηλοί μισθοί κυρίως) αλλά και επάρκειας υποδομών. Για παράδειγμα, η ολοκλήρωση των τηλεπικοινωνιακών υποδομών επιτρέπουν την ταυτόχρονη λειτουργία τηλεόρασης, τηλεφώνου και internet με μια σύνδεση. Ακόμη, η συχνή αποδοχή του ευρώ στις συναλλαγές συνιστά εμφανή ένδειξη της επιθυμίας των κατοίκων της Βουδαπέστης να ενταχθούν σύντομα στην ΟΝΕ υιοθετώντας το ευρώ σε αντικατάσταση του φιορινίου, αφού βεβαίως εκπληρώσουν προηγουμένως τα αυστηρά κριτήρια που απαιτούνται. Εκεί όμως που διακρίνει κανείς εμφανέστερα τον πλήρη εξευρωπαϊσμό της Βουδαπέστης, είναι στο ντύσιμο και την εμφάνιση των νέων που έχουν ολοκληρωτικά υιοθετήσει τα αντίστοιχα πρότυπα των λοιπών δυτικό-ευρωπαϊκών πόλεων καθώς και στη συμπεριφορά και τις συνήθειες στα «καινούργια στέκια» που δημιουργούνται στην πόλη τόσο δίπλα στο Δούναβη όσο και σε επιλεγμένες περιοχές της πόλης που αναπτύχθηκαν πρόσφατα, όπως ομολογούν και οι μόνιμοι κάτοικοι της Βουδαπέστης, προσομοιάζοντας στο δικό μας Κολωνάκι.
Υπάρχει, ωστόσο, και η σκοτεινή πλευρά του οικονομικού θαύματος της Βουδαπέστης και της ταχέως αναδυόμενης ουγγρικής οικονομίας. Εκτεταμένα πληθυσμιακά στρώματα, ιδιαίτερα μεσήλικες και άνω, δεν έχουν επαρκή αγοραστική δύναμη για ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο. Αδυνατούν να προσεγγίσουν τα γιγαντιαία hyper-markets που κυριαρχούν στο λιανεμπόριο πουλώντας από είδη διατροφής μέχρι είδη ρουχισμού, οικιακού εξοπλισμού και πάσης φύσεως ηλεκτρικές συσκευές. Περιορίζουν τις αγορές τους σε μικρά σημεία πώλησης που εξακολουθούν να υφίστανται στην πόλη αδυνατώντας να ανανεώσουν τους εξοπλισμούς των κατοικιών τους, που παραμένουν τα γνωστά θλιβερά διαμερίσματα των μεγάλων συγκροτημάτων με εμφανή την παραμέλησή τους από πλευράς συντήρησης. Οι μισθοί παραμένουν χαμηλοί αναπροσαρμοζόμενοι με φανερά χαμηλότερους ρυθμούς σε σχέση με τις τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών. Έτσι, προκαλείται εύλογη δυσαρέσκεια σε ευρέα κοινωνικά στρώματα καθώς την ίδια στιγμή συνυπάρχουν με μια κοινωνική μειοψηφία ατόμων που συνδέουν τις επαγγελματικές – επιχειρηματικές δραστηριότητές τους με κυβερνητικές αποφάσεις, με συνέπεια τη διαμόρφωση υψηλότατων εισοδημάτων καθώς ευνοούνται σκανδαλωδώς. Αυτό είναι ορατό ακόμη και στον επισκέπτη που διακρίνει από τη μια πλευρά την ύπαρξη άστεγων πολιτών και ατόμων με εμφανή στερητικά σύνδρομα στις φυσιογνωμίες τους και από την άλλη πολιτών που οδηγούν ιδιαιτέρως ακριβά μοντέλα αυτοκινήτων και απολαμβάνουν τις υπηρεσίες των ακριβότερων μαγαζιών της πόλης. Είναι φανερό ότι η οικονομική ανάπτυξη δεν διαχέεται ισόρροπα οδηγώντας σε σοβαρές κοινωνικές ανισότητες και κατάσταση οικονομικού δυαδισμού. Γι΄ αυτό άλλωστε υφίσταται και πολιτική ένταση στην χώρα καθώς είναι δύσκολο να συμφωνηθεί τί συνιστά μια «πολιτική μεταρρυθμίσεων» που οφείλει να προταχθεί. Μάλιστα, στην παρούσα φάση λήφθηκαν σοβαρά φορολογικά μέτρα με στόχο την μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων που ασφαλώς θα συρρικνώσουν περισσότερο την αγοραστική δύναμη εκτεταμένων κοινωνικών στρωμάτων και θα συμπιέσουν κάτω από 3% τον τρέχοντα ρυθμό μεγέθυνσης. Ίσως, η πολιτική αύξησης του πλούτου που ασκήθηκε μέχρι τώρα με τους όρους που επιθυμούσαν οι αγορές, πρέπει να αναθεωρηθεί μερικώς ώστε να υπάρξουν και οι παρεμβάσεις εκείνες αναδιανεμητικού χαρακτήρα που θα επιτρέψουν στην οικονομική ανάπτυξη να γίνει περισσότερο ισόρροπη.
Τέλος, νομίζω ότι η περίπτωση της «Ευρωπαϊκής Βουδαπέστης» έχει πολλά να δώσει προς την τριτοκοσμικών συχνά χαρακτηριστικών Αθήνα στο επίπεδο κυρίως της ποιότητας των προσφερομένων υπηρεσιών προς τους επισκέπτες αλλά της γενικότερης οργάνωσης της πόλης (καθαριότητα, συγκοινωνίες κ.α.). Αν και η ιδιωτική κατανάλωση στην Αθήνα είναι εμφανώς υψηλότερη σε σχέση με την αντίστοιχη της Βουδαπέστης, οι υποδομές της Αθήνας υστερούν σε σχέση με εκείνες της Βουδαπέστης.
Δημήτρης Τζάνας
Σύμβουλος Επενδύσεων της Proton Bank
Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «Ο Κόσμος του Επενδυτή», το Σαββάτο Ιουνίου 2007
Ποιος είναι ο Δημήτρης Τζάνας
O Δημήτρης Τζάνας γεννήθηκε το 1958 και το 1976 αποφοίτησε από τη Βαρβάκειο Πρότυπο Σχολή. Είναι οικονομολόγος απόφοιτος του Οικονομικού Τμήματος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, (πρώην ΑΣΟΕΕ), με μεταπτυχιακές σπουδές στα οικονομικά από το Μεταπτυχιακό τμήμα του ίδιου Πανεπιστημίου. Ήταν Σύμβουλος Επενδύσεων της Ωμέγα Χρηματιστηριακής από την ίδρυση της, θέση που διατήρησε και στη νέα Proton Bank. Έχει σημαντική εμπειρία σε θέματα του τραπεζικού τομέα και επενδυτικού κλάδου, έχοντας δουλέψει μεταξύ άλλων στη Τράπεζα Πειραιώς, τη Κτηματική Επενδύσεων, και τη Δελφοί Α.Ε.Δ.Α.Κ. Είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Βαρβακείου Ιδρύματος και του Συλλόγου Αποφοίτων του Βαρβακείου, ενώ πλούσιο είναι και το συγγραφικό του έργο.
Recent Comments