Τα δύο Πλήγματα της Πολιτείας κατα του Βαρβακείου

Μιχ. Σταθόπουλος καθηγητής Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών τ Υπουργού Δικαιοσύνης αποφοίτου Βαρβακείου   Το Βαρβάκειο ήταν (και είναι) ένα δημόσιο σχολείο. ‘Ηταν επίσης (και δεν είναι πια) ένα πρότυπο σχολείο. Και ακόμη ήταν (και είναι) ένα ιστορικό σχολείο. Aξιζε και αξίζει την υπoστήριξη και για τους τρεις αυτούς λόγους. Ως δημόσιο σχολείο προσφέρει, μεταξύ άλλων, εκπαίδευση δωρεάν. Διακρίσεις ανάλογα με την oικoνoμική κατάσταση της oικoγένειας των μαθητών δεν γίνονται. Η δημοκρατικότητα αυτή του δίνει (οπως και στα άλλα βεβαια δημόσια σχολεία) μια υπεροχή απέναντι στα ιδιωτικά σχολεία. Ως πρότυπο σχολείο επέλεγε, με αυστηρά αξιοκρατικό διαγωνισμό, τους μαθητές και τους διατηρούσε μόνο αν είχαν καλή (και πάνω) επίδοση στα μαθήματα. Ακόμη το μαθητικό δυναμικό του το ενίσχυε κόθε χρόνο με αριστείς από γυμνάσια της επαρχίας.   Αξιοκρατία… Η αξιοκρατία δεν είναι ασυμβίβαστη με τη δημοκρατική αρχή και ειδικότερα με την αρχή της ισότητας, όπως μερικοί φαίνεται να νoμίζoυν. Η επιβαλλόμενη ισότητα είναι αναλογική (όμοια μεταχείριση όμοιων περιπτώσεων). Ανωμαλία αποτελεί, αντίθετα, η ισοπέδωση ανόμοιων περιπτώσεων. ‘Οταν η φύση ή η κληρονομικότητα ή έστω και το περιβάλλον των παιδικών χρόνων πρoικίζει ένα μαθητή με περισσότερα πνευματικά προσόντα από έναν άλλο (ο οποίος φυσικά μπορεί να υπερέχει ή να έχει περισσότερη κλίση σε άλλα πεδία) και αυτό φαίνεται, συχνά, από πολύ νωρίς, η δημιουργία εκπαιδευτικών συνθηκών προσαρμοσμένων στις ικανότητές του και, άρα, πρόσφορων για την ανάπτυξη των μεγαλύτερων του μέσου όρου δυνατοτήτων του είναι και δίκαιη γι’ αυτόν και χρήσιμη για το κοινωνικό σύνολο. Τα πρότυπα σχολεία εξυπηρετούν αυτόν το σκοπό. Μια κοινωνία που θέλει να πάει μπροστά οφείλει να αξιοποιεί τις δυνάμεις της και γι’ αυτό πρέπει να λαμβάνει έγκαιρα τα...

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Βασίλης Ασημομύτης Φιλόλογος, Θεολόγος, Ιστορικός  τ. Καθηγητής της Βαρβακείου Προτύπου Σχολής Η βασική θέση των μαθητών και των καθηγητών της Βαρβακείου Προτύπου Σχολής είναι ότι το σχολείο δεν μπορεί και δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στο γνωστικό υλικό που παρέχει, αλλά να ευνοεί μέσα σ’ ένα κλίμα ελευθερίας και συνεργασίας κάθε δημιουργική προσπάθεια των παιδιών στο χώρο της τέχνης και γενικότερα της έκφρασης. ε γνωρίζουμε τι γινόταν στη Βαρβάκειο Σχολή στον τομέα αυτό, πριν από την καταστροφή του 1944, αντιλαμβανόμαστε, όμως, τις δύσκολες συνθήκες που βρέθηκε όταν ήταν φιλοξενούμενο σε διάφορα σχολεία. Από τη στιγμή που εγκαταστάθηκε στο κτίριο της Γερμανικής Σχολής (Ασκληπιού και Αραχώβης)άρχισε να κινείται’ έντονα στο χώρο της πολιτιστικής και πολιτισμικής έκφρασης. Μέσα στα τελευταία 25 χρόνια, όταν τη διεύθυνση του Βαρβακείου ανέλαβε η άξια επιστήμων και άνθρωπος κυρία Πανώρια Ρέλια, έγιναν πάρα πολλές εκδηλώσεις, κυρίως εκθέσεις, μουσικές συναυλίες και επίσημοι εορτασμοί. Η πρώτη σπουδαία εκδήλωση στάθηκε η έκθεση έργων λαϊκής τέχνης και κειμηλίων της Βαρβακείου Προτύπου Σχολής, με τη συνεργασία του Ε’ Λυκείου Θηλέων Αθηνών στην Εθνική Πινακοθήκη (22-30 Μαρτίου 1979) στα πλαίσια των εκδηλώσεων “Ελληνική Παράδοση”. Τα σχόλια του Τύπου, τότε, ήταν ιδιαίτερα επαινετικά.   Ακολουθεί… Ακολουθεί η εκδήλωση για τα 100 χρόνια από το θάνατο του εθνικού και πολιτικού άνδρα, ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, που πραγματοποιήθηκε την 21η Ιανουαρίου 1980 στην αίθουσα της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Οι μαθητές χρησιμοποίησαν όλα τα αισθητικά μέσα, λόγο, εικόνα, μουσική και δραματοποίηση για να εκφραστούν τιμώντας τον Ποιητή. Μέσα στο Μάρτη του ίδιου χρόνου παρουσιάστηκε η ‘Εκθεση Σχεδίου και Ζωγραφικής των μαθητών του Βαρβακείου που οργανώθηκε από τους μαθητές με τη συμπαράσταση του καθηγητή του κ. Μήτσο. Με την...

ΤΟ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΕ ΕΝΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Βασίλης Κοντογιαννόπουλος Βουλευτής, τ. Υπουργός Παιδείας Απόφοιτος Βαρβακείου   Παιδί της ελληνικής επαρχίας ανέβηκα στην Αθήνα, τη δεκαετία του ’50, με την αγωνία και τη λαχτάρα της οικογένειας μου, να μου δώσει τα εφόδια, για να διευρύνω τους πνευματικούς μου ορίζοντες και να σταθώ όρθιος στο σκληρό αγώνα για την επιβίωση και τη διάκριση. Το Βαρβάκειο εξέφρασε το όνειρο για το πολύτιμο διαβατήριο της ζωής. Οι δάσκαλοί μου στην Αμαλιάδα με προετοίμασαν σωστά για τις εισαγωγικές εξετάσεις του lουνίου. Κατάφερα να πετύχω 31ος και να γίνω μαθητής της τάξης του 1954. Φέροντας στη μνήμη μου τα μαθητικά και τα φοιτητικά μου χρόνια, Δημοτικό Σχολείο Αμαλιάδας, Βαρβάκειο, Νομική Αθηνών, Πανεπιστήμιο Παρισίων, το Βαρβάκειο ήταν ο σημαντικότερος σταθμός της προσπάθειας μου για μόρφωση. Μου έδωσε τα γερά θεμέλια της γνώσης και διαμόρφωσε το χαρακτήρα μου. ‘Ηταν ένα απαιτητικό, αυστηρό, αλλά και βαθύτατα δημοκρατικό σχολείο. ‘Ηταν ένα γνήσιο «λαϊκό» σχολείο, που προσέφερε ίσες ευκαιρίες στα παιδιά από όλες τις κοινωνικές τάξεις, με μοναδικό κριτήριο την ικανότητα και την προσπάθεια.   Το σχολείο… Είμαι τυχερός γιατί φοίτησα σ’ αυτό το σχολείο. Εκείνη την εποχή το Βαρβάκειο δε διέθετε κτήριο. Μας φιλοξενούσε το 36ο Δημοτικό Σχολείο στην οδό Κωλέττη, τις απογευματινές ώρες. Το προαύλιο υποτυπώδες. Κάναμε διάλειμμα στις ταράτσες κάποιων αιθουσών, όπου παίζαμε «ποδόσφαιρό» κλωτσώντας ένα κομμάτι ξύλο. Το Βαρβάκειο δεν ήταν το μεγαλοπρεπές κτήριο, ούτε οι ανέσεις. Το Βαρβάκειο ήταν οι καθηγητές μας, οι δασκαλοί μας. Και ήταν πράγματι οι κορυφές του εκπαιδευτικού κόσμου της εποχής εκείνης. Ολοι σχεδόν οι συγγραφείς των διδακτικών βιβλίων ήσαν καθηγητές του Βαρβακείου. Ο Τόγκας, ο Μάζης, ο Τζουγανάτος, ο Καλαματιανός, ο Δορμπαράκης, ο Σούλιας υπήρξαν μερικοί από...

Φράκα και ημίψηλα στο Βαρβάκειο

Δημήτριος Στεφάνου Χημικός Μηχανικός Απόφοιτος Βαρβακείου   Κάθε χρόνο γύρω στις 1Ο Ιουνίου, οι Αθηναίοι παρακολουθούσαν μια παράξενη για την εποχή πομπή που ξεκινούσε από το Ζάππειο και κατέληγε στο κτήριο του Βαρβακείου. Η πομπή αυτή ήταν μέρος ενός εθίμου που άρχισε το 1910, διεκόπη στα χρόνια της κατοχής και τελείωσε άδοξα το 1951. Οι τελειόφοιτοι του Βαρβακείου την τελευταία ημέρα κάθε σχολικής χρονιάς, θεωρώντας τους εαυτούς τους πλέον “Ακαδημαϊκούς Πολίτες”, ντυμένοι με επίσημο ένδυμα συγκεντρώνοντο στο Ζάππειο έστεφαν τον ανδριάντα του ιδρυτού της Σχολής και μετά, τα παλαιά χρόνια πεζή και τα νεότερα με μόνιππα, μέσω των οδών Αμαλίας, πλατείας Συντάγματος, Μητροπόλεως και Αθηνάς, κατέληγαν στο σχολειό τους για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα. Κι ερχόμαστε στο 1951. Τότε το Βαρβάκειο στεγάζετο στην οδό Κωλέττη. Από τις αρχές Μαΐου άρχισαν οι προετοιμασίες. ‘Επρεπε να βρεθεί το επίσημο ένδυμα. Ψάχτηκαν ντουλάπες, πατάρια, αποθήκες γονιών και συγγενών για ένα σμόκιν, για ένα φράκο, για ένα ημίψηλο. Και μετά τίναγμα να φύγει η ναφθαλίνη, καθάρισμα, επιδιόρθωση και σιδέρωμα. Κλείσιμο και προκαταβολή για να έρθουν την καθορισμένη μέρα τα μόνιππα από την Κηφισιά. ‘Αδεια από την Τροχαία. Παραγγελία το στεφάνι για τη στέψη. Προετοιμασία του εορτάσιμου λόγου. Και όλα αυτά με μεγάλη μυστικότητα, γιατί ο Γυμνασιάρχης είχε σε ανύποπτο χρόνο εκφράσει την αντίθεσή του. Τελικά η πρόθεση για την γιορτή μαθεύτηκε, ο γυμνασιάρχης έθεσε βέτο, αλλά οι τελειόφοιτοιτου ’51, που ανάμεσά τους συγκαταλέγονται σήμερα υπουργοί, βουλευτές, λαμπροί επιστήμονες, πετυχημένοι επιχειρηματίες και άξιοι στρατιωτικοί, με τη νεανική τους ορμή απεφάσισαν να την πραγματοποιήσουν.   Το Γεγονός… Ιδού πώς περιγράφει ο δημοσιογράφος Χάρης Λυμπερόπουλος το γεγονός στο πρώτο φύλλο κυκλοφορίας της εφημερίδας “ΑΘΗΝΑΪΚΗ”: Φωτογραφία: Παρέλαση...

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΠΟΨΙΛΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ 

Για την προσπάθεια αποψίλωσης της ακίνητης περιουσίας του Βαρβακείου Ιδρύματος από τον Οργανισμού Σχολικών Κτηρίων Α.Ε (Ο.Σ.Κ.Α.Ε) Το έτος 1997 ο Υπουργός Παιδείας με απόφασή του (ΣΤ1/3401/12.12.1997) ανέθεσε στον Ο.Σ.Κ. τη μελέτη και ανέγερση νέου δημόσιου εκπαιδευτηρίου της Βαρβακείου Σχολής, με συστέγαση του 2ου ΠΕΚ Αθηνών, σε έκταση 30.677 Τ.μ. στην Κηφισιά, ιδιοκτησίας του Βαρβακείου Ιδρύματος. Η ίδια Υπουργική Απόφαση ορίζει ότι η συνολική δαπάνη θα καλυφθεί με συγχρηματοδότηση από τον Ο.Σ.Κ. και το Βαρβάκειο Ίδρυμα. Το Βαρβάκειο Ίδρυμα είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και διαχειρίζεται την περιουσία του κληροδοτήματος του μεγάλου εθνικού ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη. Στο Διοικητικό του Συμβούλιο μετέχει θεσμικά και εκπρόσωπος του Συλλόγου Αποφοίτων Βαρβακείου, τον οποίο μαζί με τον αναπληρωτή του ορίζει το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου μας και διορίζει ο Υπουργός Παιδείας με απόφασή του. Κατά τους πρόσφατους υπολογισμούς του Ο.Σ.Κ. το συνολικό έργο δεν θα ξεπεράσει τα 4 δισεκατομμύρια δραχμές (ΕΥΡΩ 117.738.811). Επομένως η συμμετοχή σ’ αυτό του Βαρβακείου Ιδρύματος δεν θα έπρεπε να ξεπεράσει τα 2 δισεκατομμύρια Δραχμές (ΕΥΡΩ 58.869.405).Δεδομένου ότι η έκταση των τριάντα (30) στρεμμάτων στη Κηφισιά, επί της οποίας υποχρεούται να ανεγείρει ο Ο.Σ.Κ. τη νέα Βαρβάκειο Σχολή και το 2ο ΠΕΚ Αθηνών αξίζει περισσότερο από 10 δισεκατομμύρια δραχμές (ΕΥΡΩ 29.347.029), η από το Βαρβάκειο Ίδρυμα ζητούμενη συμμετοχή είναι λεόντειος, αφού ο Ο.Σ.Κ. θα συμβάλει με το ποσό των 2 δισεκατομμυρίων Δραχμών και το Βαρβάκειο Ίδρυμα με το ποσό των 10 + 2 = 12 δισεκατομμυρίων δραχμών. Πέραν και επί πλέον αυτού, ο Ο.Σ.Κ.: α) Επιμένει στην απαλλοτρίωση ενός ολόκληρου σχεδόν οικοδομικού τετραγώνου 2.912 Τ.μ. στα Πατήσια, που επίσης ανήκει στο Βαρβάκειο Ίδρυμα. Το ποσό που κατέθεσε ο Ο.Σ.Κ....

Βιβλιογραφία

O παρακάτω πίνακας αφορά δημοσιεύματα που αναφέρονται στο Βαρβάκειο και τους αποφοίτους του. Β. Ασημομύτης, Ιωάvvης Bαpβάκης Αθήνα 2001 Β. Ασημομύτης, Έν Λύκειον δια να διδάσκεται και μαθητεύη η νεαρά Eλληνική νεολαία, Αθήνα 1999 Κυριακή Βλησίδου – Δρόσου To ΒαρΒάκειο άλλοτε και τώρα. Ανάτυπο από το Λεύκωμα της Γ’ Λυκείου 2001-2002 της Βαρβακείου Σχολής. Αθήνα 2002 Βοβολίνη, ΜέγαΒιογραφικόν Λεξικόν, Αθήνα 1920 Μ. Βρεπός, Αι νέοι Αθήναι .Συλλογή Εικονογραφιών των κυριωτέρων Μvημείωv της Πρωτευούσης της Ελλάδος μετά της περιγραφής αυτών, αφιερωθείσα τη Αυτής Μεγαλειότης της Βασιλίσσης της Ελλάδος Αμαλία, Παρίσι 1861 Δ. Γέροντας, Η λειτουργία του σχολείου στας Α θήνας κατά τον επαναστατικό αγώνα, Αθήνα 1969 Γιούκγκα Ευγκένι, ΑΝΤΜΙΡΑΛ .ΣΠΙΝΤΟΦ, Μόσχα 1957 Α. Γκρηγκόρι, Το κίνημα των Εταιριστών στη Ρωσία, Μόσχα 1970 Α. Γούδας, Βίοι παράλληλοι των επί της αναγεννήσεως της Ελλάδος διαπρεψάντωνανδρών, Αθήνα 1870 Π. Καββαδίας, Αθηvά, ή παρά το Βαρβάκειον ευρεθείσα εν σχέσει προς τηv Αθηvάv του Παρθενώνος, Αθήνα 1881 Γ. Καιροφύλας, Τοπωνύμια τηςΑθήvας, του Πειραιά και των περιχώρων, Αθήνα 1903 Γ. Καιροφύλας -Σ. Φιλιππότης, Αθηvαϊκό Ημερολόγιο 1995, Αθήνα 1995 13. Μ. Καρδαμήτση -Αδάμη, Βαρβάκειο Λύκειο και Κεντρική Αγορά, 2001 Μ. Καρδαμήτση-Αδάμη, Οι περιπέτειες του παλαίου Βαρβακείου, Αθήνα 1999 Γ. Κατσιμήτρος, Ή μάχη των Αθηvώv. Αι εν τη περιοχή Αθηvώv – Πειραιώς επιχειρήσεις κατά τον Δεκέμβριον του 1944 Αθήνα 1970 Π. Κοντογιάννης, Οι Έλληvες κατά τον πρώτον επί Αικατερίvης Β’ Ρωσσοτουρκικόν πόλεμον 1768-1771, Αθήνα 1903 Σ. Κυδωνιάτης, Αθήναι Παρελθόν και Μέλλον; Αθήνα 1985 Α. Κυριακού, Οι λησταίτου Δήλεσι και Αιχμαλωσία των Αγγλων, Αθήνα 1908 ΤΕΕ, Πρώτοι Έλληvες Τεχνικοί Επιστήμονες Περιόδου Απελευθέρωση Αθήνα 1976 Δήμος Αθηναίων, Η Αθήνα των Ευεργετών, Αθήνα 1977 Ι. Μαργαζιώτης, Η θεία Λειτουργία ως ψάλλεται εν τη Βαρβακείω...