Σαμαράκης Αντώνιος

samarakis

Σημαντικός πεζογράφος μας, του οποίου το έργο γνωρίζει ιδιαίτερα μεγάλη διάδοση τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ο Αντώνης Σαμαράκης, του Ευριπίδη και της Ανδριανής, γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε νομικά (1937-1941).

Από το 1935 ως το 1963 εργάστηκε στο Υπουργείο Εργασίας, θέση από την οποία παραιτήθηκε με την επιβολή της δικτατορίας του Μεταξά. Την περίοδο της Κατοχής θα λάβει μέρος στην Εθνική Αντίσταση, ενώ από το 1945 και μετά θα συνεχίσει να εργάζεται στο υπουργείο, εγκαταλείποντας τη θέση αυτή το 1963. Το αντιστασιακό του παρών το έδωσε και στην περίοδο της δικτατορίας των Απριλιανών, ενώ ποτέ δεν έπαψε να ασχολείται με ποικίλα κοινωνικά προβλήματα. Συμμετείχε ως εκπρόσωπος της χώρας μας σε

διεθνείς συναντήσεις για θέματα εργασιακά και μεταναστευτικά.

Το 1963 παντρεύτηκε την Ελένη Κουρεμπανά. Την περίοδο 1968-1969 ηγήθηκε αποστολής εμπειρογνωμοσύνης στις χώρες της Αφρικής μετά από ανάθεση της Διεθνούς Ομάδας Εργασίας. Ως εκπρόσωπος της Ουνέσκο ταξίδεψε στην Αιθιοπία και δραστηριοποιήθηκε με άρθρα του για τη διεθνή κινητοποίηση υπέρ της επίλυσης των προβλημάτων των κατοίκων της χώρας.

Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1930 ως ποιητής από τις στήλες των περιοδικών Παιδικός κόσμος και Διάπλασις των Παίδων. Ακολούθησαν δημοσιεύσεις του στις σελίδες της Νέας Εστίας και άλλων περιοδικών, όπως το Ξεκίνημα, και τα Νεοελληνικά Γράμματα. Συνεργάστηκε επίσης με το περιοδικό Ακτίνες μετά τον πόλεμο του 1940.
Το 1954 εκδόθηκε η πρώτη του συλλογή διηγημάτων με τίτλο Ζητείται ελπίς. Ακολούθησαν πέντε ακόμη βιβλία του, τα οποία γνώρισαν πολλές επανεκδόσεις και μεταφράσεις σε ξένες γλώσσες. Τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος (1962 για το Αρνούμαι), το Βραβείο των Δώδεκα – Eπαθλο Κώστα Ουράνη (1966 για το Λάθος), το Μέγα Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας στη Γαλλία (1970 για το Λάθος). Τιμήθηκε επίσης για τη συνολική προσφορά του από τη διοργάνωση Europalia (1982) και με το Σταυρό του ιππότη των Γραμμάτων και των Τεχνών (1995).
Μετά τη μεταπολίτευση δημοσίευσε κείμενα κοινωνικού και πολιτικού περιεχομένου στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο. Διηγήματά του έγιναν σενάρια για κινηματογραφικές ταινίες. Ταινία έγινε επίσης Το Λάθος από τον Peter Fleischmann.
Η πεζογραφία του Αντώνη Σαμαράκη τοποθετείται στο χώρο της κοινωνικής καταγγελίας. Μέσα από τα έργα του προβάλλει έντονη η αγωνία για την πορεία του σύγχρονου κόσμου, η κοινωνική συνείδηση και η ανθρωπιστική κοσμοθεωρία του συγγραφέα. Η γλώσσα του είναι απλή, χωρίς επιτηδευμένο ύφος, ξεχωρίζει κυρίως για την πυκνότητα των νοημάτων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν η ευρηματικότητα στην εξέλιξη και το τέλος της δράσης και η συχνή χρήση οπτικής χρήσης του λόγου (κείμενα δακτυλογραφημένα, σκίτσα, κ.α.). Ο Σαμαράκης κατάφερε με το πεζογραφικό του έργο να δώσει ένα στίγμα της σύγχρονης εποχής, μέσα από ένα ανθρωποκεντρικό κοίταγμα, το οποίο συγκίνησε τελικά πολλούς αναγνώστες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, όπως αποδεικνύουν οι πολλές μεταφράσεις των κειμένων του σε ευρωπαϊκές και μη γλώσσες.